Steeds meer mensen om mij heen zie ik bezig zijn met het opbouwen van een gezonde levensstijl. Langzaam maar zeker herschrijven we onze harde schijf. Waarin staat gegraveerd; taart op een verjaardag, chips op de bank, een borrel in de kroeg en koffie voor een oppepper. Zoeken we naar manieren om nog sterker en fitter te worden voor prestatie, of zijn onze cellen niet meer bestand tegen jarenlange uitputting van bespoten voedsel, kunstmatig toegevoegde stoffen en cafeïne?
Overal gaan stemmen op die ons aanraden gezonder te eten en onze kinderen op te laten groeien met natuurlijke zoethouders. Maar wat is waar en welke 'methode' gaan we volgen?
Ik houd ervan om geen methode of dieet te volgen. Ik gebruik liever mijn gevoel om de juiste stappen te nemen. Mijn diepe zelf weet wat goed is. Dit klinkt misschien zelf ingenomen of arrogant, maar wat ik ermee bedoel is dat we allemaal kunnen groeien naar een heel sterk en zelfverzekerde intuïtie. Ik voed mezelf met kennis, leg het boek weg en laat de opgedane kennis inzinken. Contemplatie vind ik hiervoor een mooi woord. Door er als het ware weer afstand van te nemen, kan het een weg vinden. De kennis puzzelt zich een weg door je wezen, zonder de bemoeienis van mijn denken en oude klakkeloze overtuigingen over het onderwerp, om je uiteindelijk een plan te presenteren. De afgelopen jaren heb ik een dozijn boeken gelezen. Allemaal op deze manier. Daardoor spreken de boeken elkaar niet tegen, maar werken samen. Samen vormen ze de waarheid en de onwaarheid.
Het boek Zonder suiker van Anne Marie Reuzenaar is een heel praktisch en fijn boek na veel saaie (maar leerzame) boeken die ik hiervoor al las over gezonde voeding. Ze beschrijft de invloed van geraffineerde suikers heel duidelijk. Van verminderde weerstand tot verstoorde darmwerking, emotionele problemen, verstoorde hormoonbalans (die bij vrouwen echt net zo sterk wordt beïnvloed door suikergebruik als door onze hormonen!) tot versnelde veroudering en overgewicht. Ook beschrijft ze erg duidelijk dat suikerverslaving geen verzinsel is en er overeenkomsten zijn in de manier waarop onze hersenen reageren na het gebruik van suiker en cocaïne.
Wat ik ook heel goed uitgelegd vind is wat er gebeurd wanneer je te veel (geraffineerde) koolhydraten eet. Er wordt veel insuline aangemaakt en insuline zorgt ervoor dat glucose niet wordt verbrand en in vetweefsel wordt opgeslagen. Dit gebeurt ook wanneer je ongevoelig bent (geworden) voor insuline en daardoor een te laag insuline gehalte hebt. Doordat je cellen 'doof' zijn geworden voor insuline, produceert de alvleesklier er meer van. En te veel insuline is voor je lichaam een signaal om een te veel aan suiker als vet op te slaan. Dit 'doof' worden van de cellen, door een verhoogd insuline spiegel wordt ook wel hyperinsulinemie of hyphoglykemie genoemd en gaat vaak aan diabetes type 2 vooraf. De symptomen hiervan zijn vermoeidheid, vaak tussendoor honger gevoel, hoofdpijn, verhoogde bloeddruk en gewichtstoename (met name rond de buik).
Dan komen uitgebreid suikervervangers aan bod, verstopte suikers in de vorm van E-stoffen en andere vervangende zoetstoffen en de invloed daarvan op ons lijf. Een voorbeeld: de darm kan een te veel aan fructose niet opnemen. Bij overmatig gebruik kan een intolerantie ontstaan en lijd tot klachten die erg lijken op het prikkelbare darmsyndroom.
In het hoofdstuk Aan de slag wordt op een rijtje gezet hoe je een totaal plaatje kan maken voor je voeding zonder dat het ongezellig wordt. Anne Marie benadrukt dat suiker niet alleen verantwoordelijk is voor het wel of niet gezond zijn. De 10 punten kun je terug zien waar je op moet letten. Er wordt duidelijk omschreven wat dan goede koolhydraten zijn en dat je bijvoorbeeld maar een keer per dag een broodmaaltijd moet eten. Als ze ons voeding met een lage gykemische lading aanraad, verwijst ze meteen naar een overzichtje daarvan en de drankjes die wel en niet goed vallen ofwel invloed hebben op slijmvorming en suikergehalte zijn goed in te komen. Zoals gemberthee om je nieren te helpen ontgiften en het vermijden van melk door lactose en vooral niet biologische melk, door de aanwezigheid van antibiotica en groeihormonen. Wat ik daarbij heb ondervonden is niet drinken tijdens het eten, of alleen nipjes drinken. De richtlijn van een kop koffie en een glas alcohol per dag en het overslaan daarvan op twee dagen in de week is voor mij al een hele poos een uitgebalanceerde oplossing.
Vervolgens gaan we ontwennen, ontgiften en herstellen en vervangen. Met tips om je aan je nieuwe voedingspatroon te houden tijdens traktaties, feestjes, vakanties, stress of verdriet, (pre) menstruatie en (pre) menopauze.
Hoofdstuk 6 heet Extra. Hierin behandelt ze kinderen, bewegen en (intensief) sporten. Ik vind het heel fijn dat ze hier aandacht aan kinderen besteed en ook dingen gewoon zegt. Wij als ouders en opa's en oma's zijn zooo gewend om kinderen snoep op een zere knie te geven. Ergens weten we wel dat we hiermee verslaving creëren en overgewicht in de hand helpen, maar we kunnen onze eigen snoep of snack behoefte al niet weerstaan, laat staan dat we die kinderoogjes kunnen weerstaan. Om je kinderen (het liefst voor de pubertijd) eigen te laten worden aan gezond voedsel, ook als tussendoortjes geeft ze tips om geraffineerde suikers te minderen per leeftijdsgroep. 0 tot 4 jaar, 4 tot 12 jaar en pubers. Ze zegt dat het al fijn is als je thuis alle suiker en andere ongezonde snacks hebt verbannen, dat scheelt al enorm voor als oma de kinderen écht wil blijven verwennen met snoep. Mijn eigen idee is om bij oma een bak met minder ongezond snoep van bv Candy tree neer te zetten.
De tips voor sporters vind ik ook erg bruikbaar. Tijdens intensief sporten heb je snelle suikers nodig Een uur voor het sporten kun je langzame suikers (volle granen en fruit) met wat eiwitten eten zodat je de man met de hamer niet zo snel tegen komt. Voor tijdens het sporten heeft ze een recept voor een sportdrank.
In het volgende hoofdstuk volgen de dag- en weekmenu's bij elke fase. Erg goed te doen, zeg ik. Maak gewoon een lijst met producten die je niet in de gewone supermarkt kan kopen en ga een keer per maand (of vaker) naar de groene winkel.
Het boek eindigt met een heel hoofdstuk vol met recepten. Die ik erg goed uitvoerbaar en vooral heel gevarieerd vind! Van lekkere ontbijtjes tot heerlijke broodjes, zelfgebakken naanbrood, salades, soepen, wentelteefjes, speltpannekoeken met rijststroop (staat al jaren op ons menu en de kinderen vinden deze veel lekkerder dan die van wit meel), fijne vega recepten, vis en vlees gerechten, chocolademuffins, appeltaart, warme chocolademelk, kruidnoten en oliebollen! I rest my case.
